Hipospadias, doğuştan gelen bir durum olup, erkek çocuklarda idrar kanalının (üretranın) penisin alt yüzünde anormal bir konumda açılmasını ifade eder.
Normalde penisin ucunda bulunması gereken üretra açıklığı, hipospadias durumunda penisin altında farklı bir noktada yer alır. Bu durum, sünnet derisinin de genellikle alt tarafta eksik olması sebebiyle, bazı topluluklar tarafından "Yarım Sünnetli" veya "Peygamber Sünnetli" olarak ifade edilen bir görünüme neden olabilir.
Hipospadiasın şiddeti, idrar kanalı açıklığının penisin ne kadar aşağısında olduğuna göre değişir. Daha ağır vakalarda, ereksiyon esnasında penisin aşağıya doğru kıvrılmasına (eğrilik) yol açabilir ve bu durum ayakta idrar yapmayı zorlaştırabilir, cinsel organın görünümünü değiştirebilir ve hatta bazen dişi cinsel organına benzetilebilir. Bu durum her 300 canlı erkek doğumundan birinde görülme oranına sahiptir ve çoğu zaman nedeni tam olarak anlaşılamaz, ancak hormonal değişikliklere neden olduğu düşünülen gıdaların artan kullanımıyla ilişkilendirilebilir.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Hipospadiasın tanısı, çoğunlukla yenidoğan döneminde fizik muayene ile konulabilir ve ek tetkiklerin çoğu vakada gerekmediği anlaşılır. İdrar kanalı açıklığının peniste nerede yer aldığı, cerrahi müdahalenin tipi ve başarısını belirleyen önemli bir faktördür. Üretra açıklığı penisin ucuna yakın bir yerdeyse ek sorunlar nadiren görülürken, skrotum (testis torbası) bölgesine yakın bir açıklıkta ise, bu durum bazen böbrek, üreter ve mesaneyle ilişkili ek problemlere işaret edebilir ve bu vakalarda tanıyı takiben ultrasonografi ve bazen de biyokimya testleri ile daha detaylı bir değerlendirme gerekebilir.
Tedavi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir ve amacı, idrar kanalını mümkün olduğunca normal pozisyona getirmek ve eğriliği düzeltmektir, böylece çocuğun ileride hem işeme fonksiyonu hem de cinsel fonksiyonu açısından sorun yaşamaması sağlanır. Cerrahi işlemin zamanlaması ve yöntemi, hipospadiasın şiddetine ve çocuğun genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Hipospadiasın tedavisi, durumun tipine ve şiddetine göre farklılık gösteren bir dizi cerrahi prosedür içerir. İdeal olarak, penisin ilk 6 ay içindeki hızlı büyüme döneminden faydalanarak bu süre zarfında operasyonun planlanması tercih edilir. Psikolojik açıdan 2,5 ila 6 yaş arası dönemin uygun olmadığı kabul edilir, çünkü bu yaşlar cinsel kimlik gelişiminin önemli bir parçasıdır ve çocukların cinsel organlarını keşfetmeye başladıkları dönemdir. Bu nedenle, çocuğun cinsel organıyla ilgili olası bir hastalık hafızasına yerleşmeden önce, mümkünse 2 yaşından önce ameliyat tamamlanmalıdır. Bebeklerin bez kullanımının ameliyat sonrası bakım sürecinde avantaj sağladığı gözlemlenmiştir.
Geçmişte daha yaygın olmakla birlikte, hipospadias durumu olan çocukların bilinçsizce sünnet edilmesi, yanlış bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu, tedaviyi zorlaştıran bir durumdur çünkü sünnet derisi, ameliyatta gerekebilir ve sünnet bu durumu engelleyebilir. Ameliyat sırasında, kısa olan idrar kanalı uzatılır, penisin ucuna yerleştirilir ve varsa eğrilik düzeltilir. Genellikle operasyon sırasında penisin normal görünümünü sağlamak ve sünneti gerçekleştirmek de mümkündür.
Cerrahi teknik seçimi, hipospadiasın şiddetine bağlı olarak yapılır ve operasyon genel anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrahi prosedür genellikle 1 ila 3 saat sürer ve hastaya idrarını yönlendirmek için yeni yapılan üretraya bir kateter (sonda) yerleştirilir. Hasta, bu kateter ile birkaç saat sonra genellikle taburcu edilebilir. Kateter, ameliyattan yaklaşık 5 gün sonra, genellikle anestezi gerektirmeden çekilir ve ameliyat sonrası ek bir pansuman genellikle yapılmaz.
Cerrahi tedavi sonrası, özellikle deneyimsiz kişiler tarafından yapılan müdahaleler, komplikasyon riskini artırabilir. Bu tür komplikasyonlar arasında penis eğriliği, üretral darlık, idrar kaçağı, estetik olarak kötü sonuçlar, çoklu operasyon gereksinimi ve psikolojik sorunlar sayılabilir. Bu nedenle, tedavinin deneyimli ve bu konuda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleri tarafından yapılması önemlidir.
