Üretra Darlığı, idrarın insan bedeninden çıkmasını sağlayan, penisten mesaneye uzanan idrar yoludur. İdrar yolunda görülen darlık (üretra darlığı), idrarın mesaneden rahatça ayrılmasını engelleyen ve sonuç olarak idrarın mesanede toplanmasına, mesanenin eksiksiz bir şekilde boşaltılamamasına sebep olan bir fiziksel rahatsızlıktır.
Üretra Striktürü, mesane ile penisin ucunu birleştiren idrar yolu olup, idrarın vücuttan ayrılmasına yardımcı olur. Bu terim, idrarın vücuttan kolayca boşaltılamamasını, bu durumun sonuçta idrarın mesanede birikmesine ve tamamen boşaltılamamasına yol açan bir durumu tanımlar. Bu, mekanik bir hastalık olarak kabul edilir.
Üretra darlığı, erkek nüfusunun kabaca %0.5-1'ini etkileyen, idrar yolundaki hücrelerin (uretra epiteli) hasarlanması sonucunda, epitelyumda veya idrar kanalının yapısını oluşturan korpus spongiozumun fibrozu (nedbe) ile sonuçlanan bir durumdur. Darlık, üretranın ve etrafındaki dokunun yaralanması veya zarar görmesi sonucu meydana gelir. Ciltteki yaralanmalarda oluşan gerilme ve yaralanan bölgedeki kalınlaşma (nedbe dokusu) gibi, üretra yaralanmalarında da nedbe-skar dokusu oluşmaktadır. Bu gerilme ve kalınlaşma, üretranın dar boşluğunu kapladığında, idrarın üretradan geçmesini veya darlığın derecesine bağlı olarak zorlaştırır ve bu nedenle mesanede birikir, tamamen boşalmaz.
Travmalar, prostat kanseri için yapılan radyoterapi gibi bazı tıbbi işlemler, bu bölgedeki bazı cerrahi müdahaleler ve gonore gibi belirli enfeksiyonlar, üretra darlığına yol açabilir. Üretra darlığına neden olan faktörler, hastanın yaşı ve darlığın konumu gibi değişkenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ön üretra darlıkları genellikle iltihaplanma (%40), tıbbi müdahale sonucu (iyatrojenik -%40) veya travma sonrası oluşurken, arka üretra darlıkları pelvik kırık sonrası veya cerrahi müdahale sonucu iyatrojenik oluşur. Bazen hiçbir neden bulunamaz (%15-20). Darlıklar mesane ile penisin ucu arasında birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında değişen bir uzunluğa sahip olabilir.
Üreta Darlığı Belirtileri ve Teşhisi
Üretra darlığı olan hastalar genellikle alt üriner sistem semptomları ve bulguları ile görülür. İdrar yapma sırasında zorluk, idrar akışındaki azalma, mesanenin tamamen boşalmaması hissi, idrar yapma sonrası damlama, sık tuvalete gitme gibi şikayetler vardır. Bazen hastalar tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, prostat iltihabı, epididimit-orşit veya mesane taşı ile karşılaşabilirler. Tam darlık veya tıkanıklık durumlarında ani idrar yapamama (retansiyon) gelişebileceğini unutmamak gerekir.
Üretra darlığı, idrar yolunun daralması durumudur ve bir dizi belirtiye yol açabilir. Bunlar şunlar olabilir:
-
İdrar yaparken zorlanma: Üretradaki daralma, idrarın normal şekilde akmasını engelleyebilir ve bu da idrar yaparken zorlanmaya neden olabilir.
-
Zayıf idrar akışı: Üretra darlığı olan bir kişinin idrarı genellikle zayıf bir akışla çıkar.
-
Kesik kesik idrar: Daralma nedeniyle idrar akışı kesintiye uğrayabilir.
-
Acil idrara çıkma ihtiyacı: Üretra darlığı olan bir kişi sık sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir.
-
İdrar yaparken ağrı: Üretra darlığı olan bir kişi idrar yaparken ağrı yaşayabilir.
-
İdrar yolu enfeksiyonları: Üretradaki daralma, idrarın tamamen atılamamasına ve bu da idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir.
-
İdrarın tamamen durması: Bu, acil bir durumdur ve tıbbi müdahale gerektirir.
Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir. Bu belirtiler başka sağlık sorunlarından kaynaklanıyor olabilir ve doğru teşhis için tıbbi değerlendirme gereklidir.
Üretra darlığında tedaviye başlamadan önce, nedenine yönelik detaylı bir hikaye alınması gerekmektedir. Fiziksel muayene sırasında idrar deliği patolojilerinin değerlendirilmesi ve liken sklerozisi denilen durumlarda ön üretradaki nedbe (skar) dokularının elle hissetmek (palpasyon) önemlidir. Üretra darlığı olan hastalarda idrar testi (üroflowmetri) ile maksimum idrar akış hızı ve idrar paterni mutlaka değerlendirilmelidir. Mesane patolojilerini değerlendirmek ve boşaltılamayan (rezidüel) idrar miktarını ölçmek için ultrasonografi gerekebilir. Üretra darlığının tam konumunu ve uzunluğunu belirlemek için retrograd üretrografi (RUG) çekilebilir. Özellikle ön üretra darlıklarının teşhisi için retrograd üretrografi altın standarttır. Ancak, arka üretra darlıklarında ve mesane boynu patolojilerinde RUG yetersiz kaldığında, bu durumlarda idrar yapma (miksiyonel-voiding) sistouretrografi (MSU) ile RUG kombinasyonu yapılmalıdır.
Teşhis konulamayan durumlarda, darlığın belirginleştirilmesi için üretrosistoskopi gerekebilir. Eş zamanlı dış (eksternal) üretral delik (meatus) veya sistostomi yoluyla yapılan fleksible sistouretroskopi, darlık konumunu ve uzunluğunu ölçmede önemli bir tanı aracı olabilir. Darlık yeri ve uzunluğu belirlendikten sonra, müdahale şekli ve zamanı planlanır.
Üretra Darlığı Tedavisi
Üretra darlıklarının tedavisi, nedenine (etiolojisine), konumuna (anterior, posterior), sayısına, dar bölgenin uzunluğuna, darlığın yoğunluğuna-şiddetine (spongiofibrozis derecesine), daha önceki tedavi girişimleri ve hastanın yaşına bağlı olarak değişkendlik gösterebilmektedir.
İşte bazı yaygın tedavi yöntemleri:
-
Üretral dilatasyon: Bu tedavi yönteminde, doktorlar küçük bir alet kullanarak üretranın daralan bölümünü genişletirler. Bu işlem genellikle lokal anestezi altında yapılır.
-
Ürethrotomy interno: Bu cerrahi prosedür, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Doktor, endoskop adı verilen bir aletle üretranın dar kısmını keser ve genişletir.
-
Üretra rekonstrüksiyonu: Ağır darlık vakalarında veya diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda, üretranın tamamen veya kısmen yeniden yapılandırılması gerekebilir. Bu genellikle cilt greftleri veya vücudun diğer bölgelerinden alınan dokular kullanılarak yapılır.
-
Stent veya kateter yerleştirme: Belirli durumlardaki üretra darlıklarında, doktorlar idrar akışını iyileştirmek için üretra içine bir stent veya kateter yerleştirebilirler.
Tüm bu tedavi seçenekleri kendi riskleri ve faydaları vardır, ve hangi tedavinin uygulanacağına doktorunuz karar verecektir. Üretra darlığı belirtileri yaşayan herhangi bir kişi, tıbbi yardım almalı ve durumu bir sağlık profesyoneli ile görüşmelidir.
