Prostat, sadece erkeklerde bulunan ve meni üreten bir organdır. Bu organ aynı zamanda, meninin ejakülasyon sırasında dışarı atılmasına yardımcı olan düz kasları da içerir. Sağlıklı bir prostat, bir ceviz büyüklüğünde ve yaklaşık 20-25 mililitre hacminde olup, erkekler yaşlandıkça büyüklüğü artar.
İyi Huylu Prostat Büyümesi ve Belirtileri
Prostatla ilgili problemler genellikle yaş ilerledikçe ortaya çıkar. 50 yaş ve üzerindeki erkeklerde, alt idrar yollarında rahatsız edici belirtiler oluşturabilir. Çoğunlukla, bu belirtiler, iyi huylu prostat büyümesi (İHPB) olarak adlandırılan durumla ilişkilidir. İHPB, yaşa bağlı hormon değişikliklerine bağlı olarak hemen hemen tüm erkeklerde belirli bir derecede görülen doğal bir durumdur. Ancak, bu durum idrar yolunda engelleme yapabilir ve bu durum genellikle İyi Huylu Prostat Engellemesi (İHPE) olarak adlandırılır. Prostat büyümesi, prostat kanseri değildir ve tedavi edilmediği takdirde prostat kanserine dönüşmez. Ancak, İHPB ve prostat kanseri aynı anda ve birlikte gelişebilir.
İyi huylu prostat büyümesi, idrar yolunuzu etkiler. Bu durum, büyüyen prostatın mesanenin çıkışında idrar yoluna baskı yapması nedeniyle oluşur. Belirtiler hafif olabilir ve bu belirtiler yaşlanmanın normal bir parçası olabilir. Ancak, belirtiler bazen oldukça rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitenizi etkileyebilir. İyi huylu prostat büyümesi idrar akışınızı yavaşlatabilir, idrarınızın başlatılması için zorlanmanıza neden olabilir ve gece boyunca sık sık idrara çıkmanıza neden olabilir.
Prostat Büyümesi Tanısı
Üroloji uzmanı ve sağlık ekibi, belirtilerinizin nedenini belirlemek için bir dizi test yaparlar. Prostat büyümesinin belirtileri, sadece prostat büyümesine özgü olmayıp, bir dizi hastalığın belirtisi olabilir. Bu yüzden doktorunuz, belirtilerinize neyin neden olduğunu belirlemek için çeşitli testler yapabilir. Bu testler genellikle tıbbi geçmişinizi öğrenme, fiziksel bir muayene, idrar ve kan testleri, mesane ve prostatınızın görüntülenmesi ve gerektiğinde diğer testleri içerir.
Tedavi Seçenekleri
1- İzlem Stratejisi: İyi huylu prostat büyümeniz (İHPB) olsa bile, herhangi bir rahatsızlık veren alt idrar yolu semptomunuz (AİYS) yoksa, genellikle semptomları hafifletmek için ilaç veya cerrahi müdahaleye gerek kalmayabilir. Bu durumda, üroloğunuz hastalığınızın nasıl ilerleyebileceği, belirtilerle ve potansiyel sorunlarla nasıl başa çıkabileceğiniz konusunda sizi bilgilendirecektir. Üroloğunuz, aylar veya yıllar boyunca hastalığınızı dikkatle izleyecek ve gerektiğinde tedaviye başlayacaktır. Bu stratejiye "izlem" denir. Eğer belirtileriniz hafifse ve yaşam kalitenizi etkilemiyorsa, izlem yaklaşımı sizin için iyi bir seçenek olabilir. Bu yaklaşım, pasif bir yöntem olmayıp, hastalığınızın ilerlemediğinden emin olmak amacıyla düzenli kontroller içerir. İHPB olan birçok erkek için, herhangi bir tedaviye başlamadan önce izlem stratejisi tavsiye edilir. Çünkü bu süreçte ciddi komplikasyonlar oldukça nadirdir. Gerçekten bazı belirtiler zamanla kendiliğinden iyileşebilirken, bazıları yıllarca ilerleme göstermeyebilir.
İzlem tedavisi;
- Belirtilerinizin değerlendirilmesi
- Fiziksel muayene
- Kan ve idrar testleri
- Hastalığınız hakkında bilgilendirme
- Destek ve rahatlama
- Yaşam tarzı ve öz-yönetim önerileri içerir.
2- İlaç Tedavisi: İlaç tedavisi, belirtiler rahatsızlık verici hale geldiğinde ve yaşam kalitesini etkilediğinde tavsiye edilir. Çeşitli ilaç tedavileri hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz. En uygun tedaviyi birlikte belirleyebilirsiniz.
Bu kararı belirleyen faktörler şunları içerir:
- Belirtileriniz
- Prostatınızın büyüklüğü
- Tıbbi geçmişiniz
- Ülkenizdeki ilaçların bulunabilirliği
- Kişisel tercihleriniz ve değerleriniz
Prostat Büyümesi tedavisinde kullanılan ilaçlar
- Bitkisel ilaçlar
- Alfa-blokerler
- 5 Alfa-redüktaz inhibitörleri (5ARI)
- Muskarinik reseptör antagonistleri (MRA)
- Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri (PDE5)
- Bu ilaçların kombinasyonları
Her grup ilaç farklı bir yol ile işlev görür ve farklı sonuç ve yan etkilere sebep olur.İdrar günlüğü: Doktorunuz sizden idrar günlüğü tutmanızı isteyebilir. Bu günlükte ne kadar sıvı aldığınızı, ne sıklıkta ve ne kadar idrar yaptığınızı yazarsınız. Belirtilerinizi doktorunuzun daha iyi anlamasına yardım ettiği için mesane günlüğü önemlidir.
3- Cerrahi Tedavi: Cerrahi tedavi genellikle ileri vakalarda önerilir. Bu durumda, prostatın bir kısmı veya tamamı çıkarılabilir. Transüretral prostat rezeksiyonu (TURP), açık prostat ameliyatı veya lazerle prostat cerrahisi bu seçenekler arasındadır.
Karar vermenizi etkileyen faktörler şunlardır:
- Belirtileriniz ve yaşam kaliteniz
- Prostatınızın büyüklüğü
- Tıbbi özgeçmişiniz
- Hastanenizdeki mevcut tedavi yönteminin çeşitliliği(teknik alt yapı ve ekipman).
- Doktorunuza önerilen tedavi yöntemi hakkındaki tecrübesini sorun. Cerrahın komplikasyon oranını bilme hakkınız var.
- Kişisel öncelikleriniz ve değerleriniz. Hastalar için uygun tek bir tedavi yöntemi yoktur.
Cerrahiyi ne zaman düşünmeliyim?
- İlaç tedavisi almanıza rağmen belirtileriniz kötüleşirse
- Prostat büyümesinin komplikasyonları geliştiğinde veya bu risk arttığında.
- İlaç tedavisini tolere edemiyorsanız
- Cerrahi tedaviyi ilaç tedavisine tercih ediyorsanız
Farklı cerrahi tedavi yöntemleri:
- Transuretral prostat rezeksiyonu :TUR-P, bipolar, monopolar, plazmakinetik . Halihazırda Prostat büyümesi tedavisinde altın standart olarak kabul edilmektedir.
- Transuretral prostat insizyonu (TUIP)
- Açık prostatektomi
- Lazer tedavileri: Holep ve Bipolar enüklasyon, Greenlight KTP, Redlight KTP, Tullium Lazer vs
- Prostat stentleri
- Transuretral iğne ablasyonu (TUNA)
- Transuretral mikrodalga tedavisi (TUMT)
4- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Belirtileri yönetmeye yardımcı olmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri de önerilebilir. Bu, daha fazla sıvı tüketmek, düzenli egzersiz yapmak, alkol ve kafeinden kaçınmak gibi değişiklikler içerebilir.
Prostat Büyümesi ile Yaşamak
Prostat büyümesi yaşayan birçok erkek, yaş ilerledikçe alt idrar yolu belirtileriyle (AÜSS) karşı karşıya kalır. Bazıları bu durumu son derece rahatsız edici bulabilirken, bazıları için bu durum sadece hafif bir rahatsızlık olabilir. Dahası, farklı hastalar aynı belirtileri farklı şekillerde deneyimleyebilirler. Örneğin, bir hastanın gece idrara çıkmak için uyanmaktan büyük rahatsızlık duyması mümkünken, başka biri için bu durum fazla sorun teşkil etmeyebilir. Bu nedenle, kişisel deneyimleriniz ve yaşam kaliteniz çok önemlidir ve bu faktörler, tanısal testler ve tedavi sonuçları kadar değerlidir.
Kaliteli bir yaşam, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı içerir. Prostat büyümesiyle yaşarken kendinizi fiziksel olarak sağlıklı hissetmeniz önemli olduğu kadar, bu durumun psikolojik baskısını hissetmemeniz de önemlidir. Belirtilerinizi kontrol altına almanın birçok yolu bulunmaktadır ve bu belirtiler, sosyal etkileşimlerinizde veya sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamınızda mutlu olmanızı engellememelidir. Eğer belirtileriniz sizi rahatsız ediyorsa, mutlaka yardım istemeli ve bir aile hekimi veya ürologa başvurmalısınız.
