Prostat Kanseri Nedir, Prostat kanserinin çeşitli evreleri vardır. Tedaviniz, tümörün spesifik özelliklerine ve tıbbi ekibinizin tecrübesine bağlıdır. Prostat kanseri genellikle yavaş gelişir ve belirgin semptoma yol açmaz. Hızlı ilerleyen prostat kanseri nadirdir. Prostat kanseri gelişme riski yaşla birlikte artmaktadır. Prostat kanserinin ortalama tanı konulma yaşı 69’dur. Tanı araçlarındaki gelişmeler ve beklenen yaşam süresinin artması tanı konulan prostat kanseri sayısını artırmaktadır. Prostat kanseri, Avrupa’da yaşlı erkeklerde en sık gözlenen kanserdir. Prostat kanserli hastalarda beklenen yaşam süresi göreceli olarak uzundur ve bu süre artmaya da devam etmektedir.
Hastalığın evreleri:Prostat kanseri farklı evrelere sahip bir hastalıktır. Tümör prostatta sınırlı kalmış ve yayılma olmamışsa lokalize prostat kanseri olarak adlandırılmaktadır. Lokal ileri prostat kanserinde, tümör dokusu seminal veziküller, mesane boynu veya etrafındaki lenf nodları gibi dokulara yayılma olmaktadır. Uzak lenf nodlarına veya diğer organlara tümör yayılımı varsa bu durum metastatik hastalık olarak ifade edilmektedir.
Prostat kanser hücre büyümesinde hormonların rolü: Hücreler normalden daha hızlı büyümeye başladığında tümör gelişmektedir. Prostat kanser hücresinin büyümesi androjen olarak bilinen erkeklik hormonlarına bağlıdır. En önemli androjen testosterondur ve çok büyük oranda testiste sentezlenir.
Prostat Kanseri Risk Faktörleri
Prostat kanseri için bilinen çeşitli risk faktörleri vardır ki bunlardan en önemlisi yaştır. Prostat kanseri 40 yaş altında oldukça nadirdir ve çoğunlukla 65 yaş üstü erkeklerde gelişmektedir. Aile geçmişi de risk artışı getirebilir.
Aile geçmişinin olduğu prostat kanser oranı Afrikalı erkeklerde yüksek, Asyalı erkeklerde daha azdır. Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Daha fazla et ve süt ürünü tüketiminin kanser riskini artırdığı söylenmekle beraber daha fazla araştırmaya gerek vardır.
Sınıflandırma ve Risk Grupları
Sınıflandırma: Prostat tümörleri, tümör evresi ve tümör hücrelerinin agresiflik derecesine göre sınıflandırılır. Bu iki faktör, muhtemel tedavi seçeneğinin belirlenmesinde esastır. Doktorunuz, sizin gerçek durumunuzu daha iyi anlamak için bir dizi test yapar. Hastalığın evresini belirlemek için fizik muayene ve görüntüleme tetkikleri kullanılabilir. Prostat kanseri, tümörün ne kadar ilerlemiş olduğuna ve kanserin lenf bezi veya diğer organlara yayılıp yayılmamasına göre sınıflandırılır.
Prostat tümörünün evresi TNM sınıflandırmasına dayanmaktadır. Ürolog, tümör (T) boyutu ve invazivliğine (yayılma kapasitesi) bakar ve 4 evrede değerlendirilen hastalığın sizde ne kadar ilerlemiş olduğunu belirler. Doktorunuz, tümör boyutuna göre, tümör derecesini a, b veya c olarak da işaretler. Prostat etrafında herhangi bir lenf düğümü (N) tutulumu olup olmadığını veya kanserin vücudunuzun (M) herhangi bir yerine yayılıp yayılmadığını da kontrol eder. Eğer prostat tümörü metastaz yaparsa, genellikle kemikler, sıklıkla omurga, akciğer veya beyine yayılır. Şekil 2-6 farklı evreleri göstermektedir.
Sınıflandırmada diğer faktör Gleason skorudur. Gleason skoru biyopsi sırasında alınan dokuya göre, patolog tarafından belirlenir. Bu tümörün agresifliği hakkında bilgi verir. Patolog, kanser hücrelerinin yapı ve düzenlerine dayanarak, tümörün ne kadar hızlı büyüyeceğini anlayabilir.
Gleason skoru: Gleason skoru 6 ile 10 arasında değişir. Daha yüksek skorlu tümörler daha agresiftir ve tedavi edilmesi daha zordur. Bu skor kanser hücrelerinin paternlerine (yapı ve düzenlerine) dayanır. Her bir patern 1 ile 5 arasında bir değer alır. Patolog doku örneklerinde en çok görülen iki paternin skorlarını toplar. Örneğin; en çok görülen paternin skoru 3 ve ikinci en yaygın skor 4. Bu vakada Gleason skoru 3 + 4 = 7.
